pokaż wszystkie
Gwinty to charakterystyczne nacięcia na wewnętrznej lub zewnętrznej powierzchni elementu złącznego – śruby, wkrętu czy nakrętki. Zasadą łączenia elementu złącznego jest dokładne dopasowanie kształtu gwintów komplementarnych, co oznacza, że powierzchnia z gwintowaniem zewnętrznym idealnie wkręca się w powierzchnię z gwintowaniem wewnętrznym.
Elementy gwintowane mają zwykle precyzyjny opis techniczny, umożliwiający staranne przeliczenie obciążeń, jakimi może być obarczony element złączny. W tym opisie zawierają się średnica zewnętrzna i wewnętrzna gwintu (zwykle podawana w milimetrach, jednak w hydraulice i gazownictwie stosuje się gwinty calowe), skok gwintu, czyli przesunięcie osiowe wykonane przy jednym obrocie, kąt pochylenia linii śrubowej oraz skrętność. Niezwykle ważne jest to, że gwinty podlegają znormalizowaniu, czyli produkowane są zgodnie z obowiązującymi normami, co pozwala na szybszy wybór odpowiednich elementów złącznych, bez konieczności przeliczania obciążeń.
Korzystanie ze śrub o gwintowanych powierzchniach ułatwiło łączenie elementów i znacznie podniosło ich trwałość i wytrzymałość. Dzięki zastosowaniu elementów łącznych z gwintami, takich jak śruby czy wkręty, nie dochodzi do rozchodzenia się dwóch łączonych powierzchni, co mogłoby mieć miejsce przy elementach łączonych gładkimi gwoździami. Do zamontowania śrub lub wkrętów należy skorzystać ze śrubokrętów lub wkrętarek automatycznych, które również są niezbędne do ich wykręcenia – powierzchnia gwintowana zabezpiecza element złączny przed przypadkowym wysunięciem się z łączenia dwóch powierzchni.
Na rynku dostępne są również śruby, do których wkręcenia nie jest potrzebny śrubokręt ani wkrętarka, a zasada ich działania opiera się na komplementarności gwintu wewnętrznego i zewnętrznego. Takimi elementami złącznymi są między innymi śruby z łbem kulistym, które wkręca się w nakrętkę, zlokalizowaną po drugiej stronie łączonych powierzchni. Podczas, gdy wkręty ciesielskie i inne wkręty samowiercące wkręca się bezpośrednio w łączony materiał i często niepotrzebne jest wcześniejsze wiercenie otworów, śruba z łbem kulistym wymaga takiego przygotowania. Z jednej strony wywierconego otworu przykłada się nakrętkę nagwintowaną od wewnątrz, zaś od drugiej strony przez otwór przekłada się śrubę. Nakrętkę nakręca się na gwint zewnętrzny śruby, dociągając zacisk kluczem dynamometrycznym lub kombinerkami. Takiej śruby nie można odkręcić od strony łba, co dodatkowo zabezpiecza łączenie.